تأملی بر پیامدهای سطح خرد سرمایة اجتماعی در ایران

سرمایة اجتماعی، به‌عنوان موضوعی بین‌رشته‌ای تأثیر بسزایی در تسهیل ارتباطات انسانی جامعه دارد. این تأثیر در قالب پیامدها در اندیشۀ صاحب‌نظران و متفکران حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی دیده می­شوند. براساس دیدگاه‌ها و نظریه‌ها، پیامدهای متعددی برای سرمایۀ اجتماعی درنظر گرفته شده که در این پژوهش، بخشی از آن‌ها در سطح خرد مطالعه می­شود. روش پژوهش، پیمایشی است و جامعۀ آماری را افراد 15 سال به­بالای ساکن در مراکز استان‌ها در ایران تشکیل می‌دهند که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای با فرمول کوکران انتخاب شدند. مهم‌ترین متغیر مورد مطالعه، سرمایۀ اجتماعی است که دربردارندۀ مؤلفه‌های مبتنی­بر اعتماد و پیوندهای بین­فردی و بین­گروهی، تعامل­ افراد با نهادها و سازمان‌ها و گروه‌های اجتماعی و همچنین همبستگی و انسجام اجتماعی، برخورداری افراد از حمایت اجتماعی و روابط انجمنی است که به‌صورت شاخص ترکیبی سنجش شده است. یافته‌ها بیانگر تفاوت کم­وکیف سرمایۀ اجتماعی در شهرهای مختلف است که تأثیر خود را بر جامعه، در قالب پیامدها آشکار ساخته است. سرمایۀ اجتماعی و عناصر تشکیل‌دهندۀ آن، با افزایش اعتماد، برقراری روابط و پیوندها، انسجام و همبستگی اجتماعی بالاتر، حمایت اجتماعی بیشتر و مشارکت اجتماعی مؤثرتر، تأثیرهای مثبت خود را در ابعاد فردی بازتاب داده است.